Voor industrie- en productiebedrijven is het beschermen van zowel IT- als OT-systemen cruciaal. Deze twee werelden raken steeds meer met elkaar verweven, waardoor nieuwe risico’s ontstaan die directe impact kunnen hebben op jouw primaire processen.

(Cyber)dreigingen zoals ransomware, malware en ongeautoriseerde toegang zijn niet langer alleen een IT-probleem; ze kunnen complete productielijnen stilleggen. Hoe goed is jouw organisatie voorbereid op deze uitdagingen?

Neem contact op over IT/OT security

De unieke complexiteit van IT/OT beveiliging

Industriebedrijven hebben vaak een diverse mix van oude en nieuwe technologieën, wat het beheren van IT/OT security uitdagend maakt. Een aantal complexe vraagstukken en uitdagingen die we in de praktijk vaak tegenkomen:

 

  • Verouderde operationele technologie: Machines en systemen die al jarenlang meegaan, vormen vaak de ruggengraat van productieprocessen. Deze technologieën missen echter vaak moderne beveiligingsfuncties en kunnen niet eenvoudig worden geüpdatet zonder de productie te verstoren. Dit maakt ze kwetsbaar voor aanvallen en exploitaties.
  • Gebrek aan scheiding/segmentatie tussen netwerken: Met de toenemende integratie van IT- en OT-systemen ontstaan verbindingen die zonder adequate scheiding de deur openzetten voor cyberdreigingen. Eén zwakke schakel in een netwerk kan een kettingreactie veroorzaken, waardoor niet alleen gegevens, maar ook fysieke processen gevaar lopen.
  • Onvolledige zichtbaarheid van assets: Veel organisaties missen een compleet beeld van alle apparaten, software, verbindingen en andere assets in hun omgeving. Deze ontbrekende inzichten maken het lastig om kwetsbaarheden op te sporen en aan te pakken voordat ze worden uitgebuit.
  • Strijd tussen uptime en beveiliging: In een productieomgeving is stilstand niet acceptabel, wat betekent dat updates en patches soms worden uitgesteld. Dit creëert een risico: oudere systemen blijven kwetsbaar, terwijl de noodzaak om de productie draaiend te houden, prioriteit krijgt.

 

 

 

 

  • Externe toegang zonder toezicht of slecht beheerd: Leveranciers en servicepartners hebben regelmatig toegang nodig tot bedrijfskritieke systemen. Als dit niet goed wordt geregeld, ontstaat er een mogelijkheid om toegang te verschaffen en het verhogen van de rechten van een betreffende account. Zonder duidelijke controles en monitoring van wie toegang heeft, lopen bedrijven een groot risico.
  • Doelgerichte aanvallen op OT-systemen: Hackers richten zich steeds vaker op OT-omgevingen, wetende dat een verstoring hiervan directe impact heeft op het bedrijf. Van ransomware tot gerichte aanvallen op PLC’s, de gevolgen kunnen desastreus zijn als beveiliging niet op orde is.
  • Standby-regeling: Voor zowel IT als OT is een effectieve standby-regeling essentieel om snel te kunnen reageren op onverwachte verstoringen. Dit verkort herstelperiodes en minimaliseert impact op de productie.
  • Patchmanagement zonder verstoring: Het tijdig doorvoeren van updates is cruciaal, maar mag de productiecontinuïteit niet in gevaar brengen. Geautomatiseerd patchmanagement zorgt ervoor dat kritieke updates snel en veilig worden toegepast, zonder stilstand.

Waarom doorlopende aandacht voor security essentieel is

Adequate IT/OT security is een doorlopend proces dat voortdurend moet worden geëvalueerd en aangepast. Dreigingen evolueren snel, en zonder proactieve maatregelen loop je het risico achter de feiten aan te lopen. Wat maakt voortdurende aandacht voor IT/OT-beveiliging zo belangrijk?

  • Verwevenheid van IT en OT: Naarmate IT en OT meer geïntegreerd raken, ontstaat er een complex web van verbindingen die potentiële toegangspunten voor aanvallers vormen. Dit maakt het noodzakelijk om netwerksegmentatie toe te passen en om een geïntegreerde beveiligingsaanpak te hanteren die beide werelden beschermt.
  • Impact op productie: Een enkele aanval kan leiden tot stilstand van productielijnen, dataverlies en schade aan systemen. Dit heeft niet alleen financiële gevolgen, maar kan ook de reputatie van een bedrijf schaden en klantvertrouwen ondermijnen.
  • Strikte regelgeving en industrienormen: Industriële bedrijven worden geconfronteerd met steeds strengere eisen vanuit wet- en regelgeving en industrienormen. Dit moet periodiek worden geaudit en gecertificeerd. Het niet voldoen aan de veelheid aan normen en regelgeving kan leiden tot boetes, juridische complicaties en verlies van markttoegang.

Waarom doorlopende aandacht voor security essentieel is

Adequate IT/OT security is een doorlopend proces dat voortdurend moet worden geëvalueerd en aangepast. Dreigingen evolueren snel, en zonder proactieve maatregelen loop je het risico achter de feiten aan te lopen. Wat maakt voortdurende aandacht voor IT/OT-beveiliging zo belangrijk?

  • Verwevenheid van IT en OT: Naarmate IT en OT meer geïntegreerd raken, ontstaat er een complex web van verbindingen die potentiële toegangspunten voor aanvallers vormen. Dit maakt het noodzakelijk om netwerksegmentatie toe te passen en om een geïntegreerde beveiligingsaanpak te hanteren die beide werelden beschermt.
  • Impact op productie: Een enkele aanval kan leiden tot stilstand van productielijnen, dataverlies en schade aan systemen. Dit heeft niet alleen financiële gevolgen, maar kan ook de reputatie van een bedrijf schaden en klantvertrouwen ondermijnen.
  • Strikte regelgeving en industrienormen: Industriële bedrijven worden geconfronteerd met steeds strengere eisen vanuit wet- en regelgeving en industrienormen. Dit moet periodiek worden geaudit en gecertificeerd. Het niet voldoen aan de veelheid aan normen en regelgeving kan leiden tot boetes, juridische complicaties en verlies van markttoegang.

Best practices voor IT/OT security

Sterkte IT en OT beveiliging begint met een goed doordachte strategie die inspeelt op de unieke uitdagingen van IT/OT-integratie. Het volledige beleid is voor elke organisatie uniek en afhankelijk van verschillende variabelen. Maar er zijn een aantal generieke, essentiële stappen die kunnen helpen om risico’s te beheersen:

1. Zorg voor volledig inzicht

Een goede beveiliging begint met weten wat je hebt. Zonder volledig overzicht van alle IT- en OT assets is het onmogelijk om risico’s effectief te beheersen. Dit betekent:

  • Inventarisatie: de CMDB moet actueel en compleet zijn om alle IT- OT- assets in kaart te brengen, waaronder: servers, werkstations en netwerkinfrastructuur. OT-apparatuur zoals PLC’s, andere systemen en sensoren en legacy-systemen die cruciaal zijn voor productieprocessen.
  • Monitoring: Implementeer tools die real-time inzicht geven in wat er gebeurt binnen je netwerken, inclusief nieuwe apparaten die worden toegevoegd.
  • Kwetsbaarheden analyseren: Identificeer zwakke plekken in hardware, software en verbindingen, en maak een plan om deze aan te pakken.

 Een goed beheerde CMDB is een onmisbaar instrument om volledig inzicht te krijgen in jouw IT/OT-omgeving en om een sterke beveiligingsbasis te leggen.

2. Segmenteer netwerken

Netwerksegmentatie is een van de meest effectieve methoden om de impact van een aanval te minimaliseren. Door IT- en OT-systemen fysiek en logisch te scheiden, kun je de schade beperken als er toch iets misgaat. Denk aan:

  • Fysieke scheiding: Gebruik verschillende netwerken voor IT en OT om te voorkomen dat aanvallen vanuit IT direct invloed hebben op OT-systemen.
  • Firewalls en zones: Maak gebruik van firewalls en geconfigureerde zones om alleen het absoluut noodzakelijke verkeer tussen IT en OT toe te staan.
  • Beperkte toegang: Implementeer toegang op basis van het “least privilege”-principe, zodat gebruikers of systemen alleen toegang hebben tot de bronnen die ze echt nodig hebben. Zie ook Third Party Access in het volgende blokje.

Een goed gesegmenteerd netwerk is een kritieke stap in het beperken van de verspreiding van aanvallen zoals ransomware.

3. Duidelijk en compleet Third Party Access beleid

Het beheer van toegang tot kritieke systemen is essentieel om ongewenste inbreuken te voorkomen. Externe partijen, zoals leveranciers, kunnen onbewust risico’s introduceren als toegang niet goed wordt geregeld. Belangrijke maatregelen zijn:

  • Toegang beperken tot het strikt noodzakelijke: Geef externe partijen alleen toegang tot de systemen die strikt noodzakelijk zijn voor hun werk.
  • Met Granular Delegated Admin Privileges (GDAP) krijg je nog meer controle over third-party access. GDAP stelt je in staat om externe partijen alleen toegang te geven tot specifieke systemen of data die zij nodig hebben, met beperkte rechten en voor een vooraf bepaalde periode. Dit voorkomt overmatige toegangsrechten, versterkt de beveiliging en zorgt voor volledige controle en zichtbaarheid over alle acties van externe gebruikers.
  • Gebruik van VPN en MFA: Maak toegang veiliger door gebruik te maken van Virtual Private Networks (VPN) en Multi-Factor Authentication (MFA).
  • Toegangslogboeken: Houd gedetailleerde logs bij van wie toegang heeft gehad, welke acties zijn uitgevoerd en op welke systemen.

Een duidelijk beleid rondom third-party access en GDAP vermindert niet alleen risico’s, maar helpt ook bij audits en naleving van regelgeving.

4. Automatiseren en testen van updates en patches

Het tijdig doorvoeren van updates en patches is cruciaal om kwetsbaarheden in systemen te dichten en je IT- en OT-omgeving te beschermen. In productieomgevingen is dit vaak een uitdaging, omdat updates niet mogen leiden tot verstoringen van kritieke processen. Effectieve oplossingen zijn:

  • Geautomatiseerd patchbeheer: Gebruik tools om updates en patches efficiënt en veilig te implementeren zonder menselijke fouten.
  • Geplande onderhoudsvensters: Stem patchactiviteiten af met productiecycli om downtime te minimaliseren.
  • Regelmatige evaluatie: Controleer of alle systemen, inclusief legacy, regelmatig worden bijgewerkt en beveiligd.
  • Gebruik van een OTAP-strategie: Maak gebruik van een OTAP-omgeving (Ontwikkel, Test, Acceptatie, Productie) om patches en updates eerst te testen in een veilige, gesimuleerde omgeving. Dit voorkomt dat ongeteste wijzigingen directe impact hebben op je productieprocessen en verkleint het risico op onverwachte storingen.

Een solide patchmanagementproces zorgt ervoor dat je systemen beschermd blijven tegen bekende dreigingen, terwijl de continuïteit van de productie wordt gewaarborgd.

5. Werk samen met experts

IT/OT-beveiliging is een gespecialiseerd vakgebied dat constante aandacht en expertise vereist. Samenwerken met een ervaren partner biedt voordelen zoals:

  • Branchekennis: Externe experts begrijpen de unieke uitdagingen van industriële omgevingen en bieden oplossingen die aansluiten bij jouw specifieke situatie.
  • Proactieve ondersteuning: Van risicobeoordeling tot incidentrespons, een partner helpt je beveiligingsuitdagingen effectief te beheersen.
  • Compliance-assistentie: Partners kunnen je begeleiden bij het voldoen aan regelgeving zoals ISO 27001 en IEC 62443.

Door samen te werken met een specialist kun je gebruik maken van best practices en toegang krijgen tot tools en kennis die jouw interne team misschien niet heeft.

6. Andere best practices op het gebied van IT/OT security

Uiteraard zijn bovenstaande best practices niet uitputtend en per bedrijf afhankelijk van de complexiteit, verschillende variabelen en prioriteiten. Naast de beschreven stappen kunnen de volgende maatregelen ook bijdragen aan een verbeterde beveiliging:

  • Continu monitoring en threat detection: Gebruik SIEM- en OT-specifieke monitoringtools om abnormale activiteiten vroegtijdig op te sporen.
  • Incidentresponsplannen: Zorg dat er een goed gedefinieerd incidentresponsplan is voor zowel IT als OT.
  • Awareness-training: Mensen blijven vaak een zwakke schakel; trainingen minimaliseren menselijke fouten.
  • Backup en herstelstrategieën: Zorg voor regelmatig geteste, geïsoleerde back-ups om snel te herstellen bij een incident.
  • Pentesten: Voer regelmatig beveiligingstesten uit, specifiek gericht op IT/OT-omgevingen.
  • Beveiliging van IoT-apparaten: IoT, zoals printers, sensoren en smart devices, worden vaak rechtstreeks gekoppeld aan OT-systemen. Vaak hebben deze apparaten zwakke beveiliging of standaardwachtwoorden, waardoor ze een grote zwakke plek vormen. Implementeer sterke authenticatie en plaats IoT apparaten in een apart netwerksegment.

IT/OT security: spanningsveld tussen innovatie en continuïteit

Bij industriebedrijven en IT/OT security zien we in de praktijk vaak een spanningsveld tussen innovatie en continuïteit. De wens (en soms noodzaak) om nieuwe technologie te implementeren, botst soms met de eisen van robuuste productieprocessen. Het is van essentieel belang dat een MSP de unieke uitdagingen en complexiteit begrijpt, om risico’s effectief te minimaliseren zonder concessies te doen aan productiecontinuïteit. Met onze diepgaande kennis van zowel IT als OT bieden we praktische oplossingen die direct bijdragen aan een veiligere en efficiëntere productieomgeving.

Waar sta jij op het gebied van IT/OT security?

Is jouw organisatie klaar om de toenemende beveiligingsrisico’s en complexe uitdagingen in IT/OT aan te pakken? Wil je ontdekken waar je verbeterpunten liggen en hoe je jouw systemen beter kunt beschermen? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. Samen brengen we jouw huidige situatie in kaart, identificeren we risico’s en ontwikkelen we een plan om jouw IT/OT-omgeving veiliger, betrouwbaarder en toekomstbestendig te maken.